Similar topics
آمار سایت
Who is online?
In total there are 8 users online :: 0 Registered, 0 Hidden and 8 Guests None
Most users ever online was 285 on Sun Oct 13, 2024 2:07 am
Online Support
گه وره پیاوانی کورد(بزرگان کرد)1
:: تالار گوناگون :: فرهنگی
Page 1 of 1
گه وره پیاوانی کورد(بزرگان کرد)1
رامین Wed Nov 25, 2009 2:25 pm
شادروان حسن زیرک کردی(متن فارسی پایین تره)
گۆرانی بێژی ناوداری كوردستان،هونه‌رمه‌ند حه‌سه‌ن زیره‌ك له شاری بۆكان (رۆژهه‌ڵاتی کوردستان) له ساڵی ١٩٢١ هاتۆته دنیاوه.
حه‌سه‌ن زیره‌ك ئه‌گه‌ر له بنه‌ماڵه‌یه‌كی هه‌ژار بوو به‌ڵام هه‌ر له هه‌رزه‌كارییه‌وه توانی به ده‌نگه ناسكه‌كه‌ی خۆی ببێته ئاوازێ له گوێی هه‌موو كردێكدا بزره‌نگێته‌وه. حه‌سه‌ن زیره‌ك له ژیاندا ئازاری زۆری كێشا.
ژیاننامه‌ی حه سه ن زیره ك: هونه‌رمه‌ندی گۆرانیبێژی ناوداری کورد حه‌سه‌ن زیرهک له گه‌ڕه‌کی سه‌ر قه‌ڵا، هه‌ر ئه‌و شوێنه‌ی که قه‌ڵای سه‌ردار و مزگه‌وتی جامیعه‌و حه‌وزه‌گه‌وره‌ی بۆکانی لێ هه‌ڵکه‌وتووه، له رۆژی 29 / 11 / 1921 له دایک بووه.
یازده ساڵان ده‌بێ که باوکی له‌ده‌ست ده‌دا و دایکیشی مێرد ده‌کاته‌وه. زیرهک و خوشک و براکانی ده‌که‌ونه ژیانێکی پڕ له سه‌خڵه‌تی جیا له یه‌ک. هونه‌رمه‌ندی شانۆکار برایم �?ه‌ڕشی سه‌باره‌ت به ژیانی حه‌سه‌نزیره‌ک ده‌نوسێ: پێناسه ی حه سه ن زیرهک به پێی ناسنامه ی ژماره 735 ی ئیداره ی سه بتی ئه حوالی شاری بۆکان،به مجۆره یه: ناو حه‌سه‌ن، شۆره تی زله "بۆکانی". ناوی باوك عه‌وڵازله بۆکانی
. ناوی دایك: ئامین. رۆژی له‌دایکبوون: 29/11/1921. اوێنی له‌دایکبوون: شاری بۆکان. شوێنی وه‌رگرتنی ناسنامه: بۆکان، گه‌ڕه‌کی له‌دایکبوون: گه‌ڕه‌کی سه‌ر قه‌ڵا. خشته‌ی ژیانی هونه‌رمه‌ند حه‌سه‌ن زیرهک: له ته مه نی ژێر ده ساڵیدا له گه ڵ عه به چاوه ش و حه‌مه حسێن چاوه ش له شاییه‌کانی ناو شار و گونده کانی بۆکان گۆرانی چریوه .
له حه وت و هه شت ساڵیدا شاگرد مسگه‌ری و قاوه‌چییه‌تی ده‌کاو هه روها له به ر گاڕانی ماڵه ده‌وڵه‌مه‌نده‌کانی بۆکان بووه . حه‌سه‌ن زیرهک 11 ساڵان ده‌بێ که باوکی له‌ده‌ست ده‌دا و دایکی شوو ده‌کاته‌وه. له‌و ساڵه‌وه هه‌تیو ده‌مێنێته‌وه و بۆ بژیو ده‌ست ده‌کا به قاوه‌چێتی و چاوساخی و شۆ�?یری و گزیری ئاغاوات و ..... ساڵی 1953 بۆ یه‌که‌م جار ده‌نگی له رادیۆی کوردی به‌غدا بیستراوه. 14 ی گه‌لاوێژی 1958 گه‌ڕاوه‌ته‌وه بۆ ئێران، هه‌ر له‌و ساڵه‌دا له‌گه‌ڵ مێدیای زه‌ندی زه‌ماوه‌ندی کردووه. له ساڵانی 1960 – 1961 له شاری سلێمانی له تیپی شانۆی هونه‌ره‌جوانه‌کان له‌گه‌ڵ سێوه‌خان و ره‌شۆڵ عه‌بدوڵڵا له شانۆنامه‌کانی (بوکی ژێر ده‌واری ره‌ش، خه‌سوو یان ئه‌ژدیها ، ته‌ڕپیر) به‌شداری کردووه. له نێوان ساڵانی 1967 – 1968 له شاری سه‌قز هۆتێلی سێ ئه‌ستێره‌ی هه‌بووه که بۆخۆی له‌وێ گۆرانی گوتووه.
ساڵی 1971 نه‌خۆشی هێرشی بۆ دێنێ و شێرپه‌نجه‌ی جه‌رگ له عه‌ردی ده‌دا و دوای ماوه‌یه‌کی زۆر له جێگادا که‌وتن له رۆژی 26/6/ 1972 له شاری بۆکان ماڵئاوایی له زێد و نێشتمانه‌که‌ی ده‌کا و له سه‌ر وه‌سێتی خۆی له داوێنی کێوی ناڵه‌شکێنه که ده‌ڕوانێته بۆکان ئه‌سپارده‌ی دایکی نیشتمان ده‌کری
فارسی:حسن زیرک(۱۹۲۶-۱۹72(خواننده ترانه‌های کردی در مناطق کردنشین غرب ایران بود. از وی آوازها و ترانه‌های کردی زیادی به جا مانده‌است.
زندگی
حسن زیرک در ۸ آذر ۱۳۰۰ (۲۹/۱۱/۱۹۲۱ میلادی) در محلهٔ قلعهٔ سردار شهر کردنشین بوکان به دنیا آمد. در سن پنج سالگی پدرش درگذشت و زندگی را در رنج گذراند. چندی در شهرهای کردستان ایران و عراق سپری کرد. یکی از شهرهایی که در آن مدت زیادی اقامت داشت کرمانشاه بود. همکاری او در این شهر با هنرمندان برجسته کرمانشاهی همچون مجتبی میرزاده، محمد عبدالصمدی، اکبر ایزدی و بهمن پولکی سبب خلق آثار زیبایی شد. وقتی در عراق بود در مسافرخانه «فه‌نده‌ق شمال» به شاگردی پرداخت. روزی هنگام نظافت که مشغول زمزمه یکی از ترانه‌هایش بود مسافری به نام جلال طالبانی (رهبر اتحادیه میهنی کردستان عراق و رئیس جمهور کنونی دولت موقت عراق) که در آنجا اقامت داشت با شنیدن صدای حسن زیرک او را به رادیو بغداد برد و در آنجا مشغول به کار می‌شود. مدتی در بخش کردی رادیو بغداد همکاری کرد. از سال ۱۳۳۷ که بخش کردی رادیو ایران در تهران گشایش یافت همکاری خود را با این مرکز آغاز کرد. آثاری که حسن زیرک در رادیو تهران به ضبط رسانید اغلب با ساز اساتیدی همچون حسین یاحقی، حسن کسایی، جلیل شهناز، جهانگیر ملک، احمد عبادی و سرپرستی مشیر همایون شهردار همراه بود.
حسن زیرک گرچه به خاطر شرایط سخت زندگی از تحصیل بی‌بهره ماند ولی استعداد کم‌نظیری در سرودن شعر و آهنگسازی کردی داشت. این استعداد به همراه صدای منحصر به فرد، سبب گردید که ترانه‌هایش در سرتاسر کردستان محبوبیت یافت. صدای او همچنان در مناطق کردنشین و در کوچه و خیابان و از خانه‌ها و مغازه‌ها بگوش می‌رسد.
حسن زیرک با خانم میدیا زندی گوینده بخش کردی رادیو تهران ازدواج کرد که حاصل آن ازدواج دو دختر به نامهای مهتاب (آرزو) و مهناز (ساکار) بود. او چند ترانه را برای فرزندانش اجرا کرده است.
حسن زیرک نه در ایران و نه در عراق روی خوشی و راحتی و آزادی را ندید. رفتار دولت وقت ایران با حسن زیرک او را دچار مشکل فراوانی کرد، به ویژه وقتی که دکتر شیخ عابد سراج‌الدینی رییس وقت برنامه‌های کردی رادیو تهران بود به او اجازه کار نداد و این کار سراج‌الدین چنان تاثیر منفی بر دل لطیف حسن گذاشت که دیگر به رادیو برنگشت و با دلی شکسته باروبنه خود را به سوی بغداد پیچید. در آنجا نیز او را دچار مشکل کردند. او را گرفته و روانه زندان کردند، در آنجا زیرک را به پنکه سقفی بسته و شکنجه دادند. پس از رهایی از بغداد مجددا به تهران برگشت، در تهران نیز ساواک او را گرفت و شکنجه داد که جریان شکنجه‌اش در ساواک را خودش در نوار گفته که صدای او هنوز به یادگار مانده است. در سالهای ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۳ در کرمانشاه بود و با رادیو کرمانشاه همکاری داشت.
سالهای پایانی زندگی زیرک در تلخی و ناکامی گذشت و چندان به آواز نمی‌پرداخت. در منطقه بوکان قهوه‌خانه‌ای دایر کرد و در میان مردمی که دوست‌شان داشت و دوستش داشتند آخرین نفس‌هایش را در رنج و بیماری کشید. در چهارم تیرماه ۱۳۵۱ برابر با (۲۶/۶/۱۹۷۲) در بیمارستان بوکان به علت بیماری لاعلاج چشم از جهان فروبست و بر فراز کوه نالشکینه که از کوه‌های زیبای آن منطقه است به خاک سپرده شد
گۆرانی بێژی ناوداری كوردستان،هونه‌رمه‌ند حه‌سه‌ن زیره‌ك له شاری بۆكان (رۆژهه‌ڵاتی کوردستان) له ساڵی ١٩٢١ هاتۆته دنیاوه.
حه‌سه‌ن زیره‌ك ئه‌گه‌ر له بنه‌ماڵه‌یه‌كی هه‌ژار بوو به‌ڵام هه‌ر له هه‌رزه‌كارییه‌وه توانی به ده‌نگه ناسكه‌كه‌ی خۆی ببێته ئاوازێ له گوێی هه‌موو كردێكدا بزره‌نگێته‌وه. حه‌سه‌ن زیره‌ك له ژیاندا ئازاری زۆری كێشا.
ژیاننامه‌ی حه سه ن زیره ك: هونه‌رمه‌ندی گۆرانیبێژی ناوداری کورد حه‌سه‌ن زیرهک له گه‌ڕه‌کی سه‌ر قه‌ڵا، هه‌ر ئه‌و شوێنه‌ی که قه‌ڵای سه‌ردار و مزگه‌وتی جامیعه‌و حه‌وزه‌گه‌وره‌ی بۆکانی لێ هه‌ڵکه‌وتووه، له رۆژی 29 / 11 / 1921 له دایک بووه.
یازده ساڵان ده‌بێ که باوکی له‌ده‌ست ده‌دا و دایکیشی مێرد ده‌کاته‌وه. زیرهک و خوشک و براکانی ده‌که‌ونه ژیانێکی پڕ له سه‌خڵه‌تی جیا له یه‌ک. هونه‌رمه‌ندی شانۆکار برایم �?ه‌ڕشی سه‌باره‌ت به ژیانی حه‌سه‌نزیره‌ک ده‌نوسێ: پێناسه ی حه سه ن زیرهک به پێی ناسنامه ی ژماره 735 ی ئیداره ی سه بتی ئه حوالی شاری بۆکان،به مجۆره یه: ناو حه‌سه‌ن، شۆره تی زله "بۆکانی". ناوی باوك عه‌وڵازله بۆکانی
. ناوی دایك: ئامین. رۆژی له‌دایکبوون: 29/11/1921. اوێنی له‌دایکبوون: شاری بۆکان. شوێنی وه‌رگرتنی ناسنامه: بۆکان، گه‌ڕه‌کی له‌دایکبوون: گه‌ڕه‌کی سه‌ر قه‌ڵا. خشته‌ی ژیانی هونه‌رمه‌ند حه‌سه‌ن زیرهک: له ته مه نی ژێر ده ساڵیدا له گه ڵ عه به چاوه ش و حه‌مه حسێن چاوه ش له شاییه‌کانی ناو شار و گونده کانی بۆکان گۆرانی چریوه .
له حه وت و هه شت ساڵیدا شاگرد مسگه‌ری و قاوه‌چییه‌تی ده‌کاو هه روها له به ر گاڕانی ماڵه ده‌وڵه‌مه‌نده‌کانی بۆکان بووه . حه‌سه‌ن زیرهک 11 ساڵان ده‌بێ که باوکی له‌ده‌ست ده‌دا و دایکی شوو ده‌کاته‌وه. له‌و ساڵه‌وه هه‌تیو ده‌مێنێته‌وه و بۆ بژیو ده‌ست ده‌کا به قاوه‌چێتی و چاوساخی و شۆ�?یری و گزیری ئاغاوات و ..... ساڵی 1953 بۆ یه‌که‌م جار ده‌نگی له رادیۆی کوردی به‌غدا بیستراوه. 14 ی گه‌لاوێژی 1958 گه‌ڕاوه‌ته‌وه بۆ ئێران، هه‌ر له‌و ساڵه‌دا له‌گه‌ڵ مێدیای زه‌ندی زه‌ماوه‌ندی کردووه. له ساڵانی 1960 – 1961 له شاری سلێمانی له تیپی شانۆی هونه‌ره‌جوانه‌کان له‌گه‌ڵ سێوه‌خان و ره‌شۆڵ عه‌بدوڵڵا له شانۆنامه‌کانی (بوکی ژێر ده‌واری ره‌ش، خه‌سوو یان ئه‌ژدیها ، ته‌ڕپیر) به‌شداری کردووه. له نێوان ساڵانی 1967 – 1968 له شاری سه‌قز هۆتێلی سێ ئه‌ستێره‌ی هه‌بووه که بۆخۆی له‌وێ گۆرانی گوتووه.
ساڵی 1971 نه‌خۆشی هێرشی بۆ دێنێ و شێرپه‌نجه‌ی جه‌رگ له عه‌ردی ده‌دا و دوای ماوه‌یه‌کی زۆر له جێگادا که‌وتن له رۆژی 26/6/ 1972 له شاری بۆکان ماڵئاوایی له زێد و نێشتمانه‌که‌ی ده‌کا و له سه‌ر وه‌سێتی خۆی له داوێنی کێوی ناڵه‌شکێنه که ده‌ڕوانێته بۆکان ئه‌سپارده‌ی دایکی نیشتمان ده‌کری
فارسی:حسن زیرک(۱۹۲۶-۱۹72(خواننده ترانه‌های کردی در مناطق کردنشین غرب ایران بود. از وی آوازها و ترانه‌های کردی زیادی به جا مانده‌است.
زندگی
حسن زیرک در ۸ آذر ۱۳۰۰ (۲۹/۱۱/۱۹۲۱ میلادی) در محلهٔ قلعهٔ سردار شهر کردنشین بوکان به دنیا آمد. در سن پنج سالگی پدرش درگذشت و زندگی را در رنج گذراند. چندی در شهرهای کردستان ایران و عراق سپری کرد. یکی از شهرهایی که در آن مدت زیادی اقامت داشت کرمانشاه بود. همکاری او در این شهر با هنرمندان برجسته کرمانشاهی همچون مجتبی میرزاده، محمد عبدالصمدی، اکبر ایزدی و بهمن پولکی سبب خلق آثار زیبایی شد. وقتی در عراق بود در مسافرخانه «فه‌نده‌ق شمال» به شاگردی پرداخت. روزی هنگام نظافت که مشغول زمزمه یکی از ترانه‌هایش بود مسافری به نام جلال طالبانی (رهبر اتحادیه میهنی کردستان عراق و رئیس جمهور کنونی دولت موقت عراق) که در آنجا اقامت داشت با شنیدن صدای حسن زیرک او را به رادیو بغداد برد و در آنجا مشغول به کار می‌شود. مدتی در بخش کردی رادیو بغداد همکاری کرد. از سال ۱۳۳۷ که بخش کردی رادیو ایران در تهران گشایش یافت همکاری خود را با این مرکز آغاز کرد. آثاری که حسن زیرک در رادیو تهران به ضبط رسانید اغلب با ساز اساتیدی همچون حسین یاحقی، حسن کسایی، جلیل شهناز، جهانگیر ملک، احمد عبادی و سرپرستی مشیر همایون شهردار همراه بود.
حسن زیرک گرچه به خاطر شرایط سخت زندگی از تحصیل بی‌بهره ماند ولی استعداد کم‌نظیری در سرودن شعر و آهنگسازی کردی داشت. این استعداد به همراه صدای منحصر به فرد، سبب گردید که ترانه‌هایش در سرتاسر کردستان محبوبیت یافت. صدای او همچنان در مناطق کردنشین و در کوچه و خیابان و از خانه‌ها و مغازه‌ها بگوش می‌رسد.
حسن زیرک با خانم میدیا زندی گوینده بخش کردی رادیو تهران ازدواج کرد که حاصل آن ازدواج دو دختر به نامهای مهتاب (آرزو) و مهناز (ساکار) بود. او چند ترانه را برای فرزندانش اجرا کرده است.
حسن زیرک نه در ایران و نه در عراق روی خوشی و راحتی و آزادی را ندید. رفتار دولت وقت ایران با حسن زیرک او را دچار مشکل فراوانی کرد، به ویژه وقتی که دکتر شیخ عابد سراج‌الدینی رییس وقت برنامه‌های کردی رادیو تهران بود به او اجازه کار نداد و این کار سراج‌الدین چنان تاثیر منفی بر دل لطیف حسن گذاشت که دیگر به رادیو برنگشت و با دلی شکسته باروبنه خود را به سوی بغداد پیچید. در آنجا نیز او را دچار مشکل کردند. او را گرفته و روانه زندان کردند، در آنجا زیرک را به پنکه سقفی بسته و شکنجه دادند. پس از رهایی از بغداد مجددا به تهران برگشت، در تهران نیز ساواک او را گرفت و شکنجه داد که جریان شکنجه‌اش در ساواک را خودش در نوار گفته که صدای او هنوز به یادگار مانده است. در سالهای ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۳ در کرمانشاه بود و با رادیو کرمانشاه همکاری داشت.
سالهای پایانی زندگی زیرک در تلخی و ناکامی گذشت و چندان به آواز نمی‌پرداخت. در منطقه بوکان قهوه‌خانه‌ای دایر کرد و در میان مردمی که دوست‌شان داشت و دوستش داشتند آخرین نفس‌هایش را در رنج و بیماری کشید. در چهارم تیرماه ۱۳۵۱ برابر با (۲۶/۶/۱۹۷۲) در بیمارستان بوکان به علت بیماری لاعلاج چشم از جهان فروبست و بر فراز کوه نالشکینه که از کوه‌های زیبای آن منطقه است به خاک سپرده شد
رامین- تعداد پستها : 253
Join date : 2009-11-18
آدرس پستي : raminkordeirani@yahoo.com -
:: تالار گوناگون :: فرهنگی
Page 1 of 1
Permissions in this forum:
You cannot reply to topics in this forum