تاريخچه ي كرمانشاه

تاریخچه کرمانشاه ایران زمین
تاریخچه کرمانشاه ایران زمین
استان کهن و باستانی کرمانشاه با مساحتی برابر با 23167 کیلومتر مربع در غرب کشور ایران زمین قرار گرفته است که از شمال به کردستان و از جنوب استان لرستان و ایلام و از مشرق به همدان و از مغرب به سرزمینهای ایرانی کردستان عراق محدود می باشد . کرمانشاه از شهرهای ارزشمند و تاریخی ایران زمین می باشد .
مادهای ایرانی و تاریخچه کرمانشاه
برای نخسیتن بار نام تیره آریایی ماد به نام آمادای در حملات آشوریان به نواحی کردستان کنونی ذکر شده است . بنابراین سند تاریخی حضور مادها در کرمانشاه و کردستان حداقل به بیش از 3000 سال پیش بازمیگردد که بیشتر در کوهستانهای زاگرس بوده است . در حادثه سقوط نینوا و انقراض دولت آشور بدست هوخشتره علل اصلی فتح آنجا اسبهای نیرومند سواره نظام ماد که در شهر باستانی نیشایی تربیت شده بودند ذکر شده است . باستان شناسان و خاور شناسان از زندگی دو طایفه پارس و کورد در این منطقه یاد کرده اند . استاد و دانشمند فقید رشید یاسمی در کتاب مشهور "کرد و پیشینه نژادی او" آورده است :
کورد آن شعبه نژادی ایرانی است که حاصل برادری ماد و پارس أریایی می باشد
قوام اقوام مهاجر آریایی در هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد در کوهسارهای زاگروس سکونت گزیدند که سرانجام به تصرف بین النهرین انجامیده است . این مهاجرت تاریخی به مهاجرت گوتی یا کاسی مشهور است . ذکر طوایفی که در زاگرس سکونت داشته اند در کتیبه های سارگن پادشاه اکد که در سالهای 2030 تا 2048 قبل از میلاد بر جنوب بین النهرین حکم رانی میکرده است آمده است . در اسناد اکدی از شخصی به نام آریزان نیز نام برده شده است . ساکنان این منطقه شامل طوایفی به نام لولویی - گوتی - منابی - نایری - آمادا - پارسوا می باشند . لولوبی ها از اجداد لرهای ایران هستند که در گذشته در سرپل ذهاب و سلیمانیه کردستان عراق که بخشی از ایران بوده است سکونت داشته اند . در سال 1200 قبل از میلاد شاه عیلام بر این طایفه غلبه می کند لولوبی ها یا اجدا لرها در گذشته پادشاهی مقتدر به نام آنوبانی داشته اند . تکات پالاسر که در سالهای 1115 تا 1100 شاه آشور که ارمنستان را فتح کرد ولی در نبرد با سپاه راندوپس توفیقی بدست نیاورد و فقط توانست کوههای اورامانات کردستان را تحت کنترل خود بگیرد .
کرمانشاه در متون کهن پهلوی منجمله کارنامه اردشیر بابکان که مهم ترین سند پهلوی جهان است به نام کردان شاه آورده شده است . کرمانشاه یا کردان شاه نامی است که بهرام چهارم ساسانی به روی آن گذاشته است . بهرام شاه 11 سال بر امپراتوری ساسانی شاهنشاهی کرد ( 388 تا 399 میلادی ) . سیستم حکومتی ایران باستان به این گونه بوده است که تمامی شهرها شاهی از همان منطقه داشته اند و همه شاهان زیر نظر شاه شاهان بوده اند که شاهنشاه نامیده می شده بوده است . کتب باستانی ایران ساخت کرمانشاه را به طهمورث دیو بند نصبت داده است . زبان کنونی مردامان کرمانشاه و کردستان بدون هیچ شک و شبه ای از پهلوی و اوستایی ایران گرفته شده است . مهم ترین سند ریشه پهلوی زبان کوردی سروده های باباطاهر عریان شاعر بلند آوازه ایران است که به لهجه محلی می باشد و از واژه های پهلوی یا همان کوردی امروزی استفاده کرده است .

هنر مادهای کهن آریایی ایران

آثار باستانی هر ملتی به منزله شناسنامه آن ملت است که بوسیله آن تاریخ ملی،مذهبی و فرهنگی آن کشور شناخته میشود و نگهبانی و پاسبانی از آثار هنری و باستانی از وظایف شخصی و فردی فراتر رفته است ، هنر مادها به ابعاد گوناگونی گسترده است کتیبه های بسیاری پیرامون مدیا وجود دارد :در اوایل سال 1325 ه.ش در منطقه ای در نزدیکی دهکده زیویه واقع در چهل کیلومتری شرق شهرستان سقز گنجینه ای توسط دهقانان کشف شد که شهرت آن ظرف مدت مختصری بر بازارهای جهانی عتیقه سایه می افکند و بدون رقیب سالها داغی بازار را حفظ مینماید به تجربه ثابت شده که خارجیان شیفته آثار باستانی و هنری میباشند و رفت و آمد به موزه ها یکی از سالمترین و مفیدترین سرگرمی های جوانان و سایر اقشار در کشورهای خارجی می باشد و در آمد موزه های شخصی ارقام بسیار مهمی از درآمد خیلی از کشور های جهان را تشکیل میدهد ، بنابراین طلای زیویه مشتریهای فراوانی را به خود جلب نموده و خارجیان بر خلاف ما ایرانیان که هنوز نام زیویه به گوش بسیاری از هم وطنان نرسیده است خیلی زود با رویدادهای زیویه آشنا شدند و فهمیدند در یک گوشه از دنیا بزرگترین گنج باستانی جهان کشف شده است و میکوشند اطلاعات جامع تری از چگونگی کشف این گنج گرانبها و با ارزش بدست آورند نام زیویه سبب شد در دنیا نام ایرانی و عظمت فرهنگ ایرانیان به سر زبانها بیفتد. اندره گدار در باب ریویه و گنجینه آن بیان میدارد که این قلعه یا دژ که با تحقیق بسیار معلوم شد متعلق به قوم ماناهاست بر فراز تپه ای منزوی قلعه واقع شده است که روی آن دیوار ضخیمی از خشت دیده میشود ،دامنه های این تپه دارای شیب تندی میباشد و در قسمت شرقی آن شیب کمتر است و محل خانه های مسکونی است و طی حفاریهای غیر مجاز توسط اهالی روستای زیویه تشت برنزی که محتوی گنج بود به دست آمد دو سال بعد پیش از آنکه اداره باستان شناسی ایران از این موضوع مطلع شود تعداد زیادی از اشیاُ زرین و سیمین این گنجینه بوسیله قاچاقچیان از ایران خارج شد و به مجموعه ها و موزه های اروپا و آمریکا راه یافت بدین جهت نمی توان محققاً دانست که اشیا موجود در آن تابوت مفرغی (برنزی)چه مقدار بوده است اشیاُ مختلف این گنجینه از نظر فنی و هنری به یکدیگر چندان شباهتی ندارند برخی به سبک آشوری ،اورارتویی ،سیکای ،و مانایی میباشد اداره باستان شناسی پس از اطلاع از این قضیه موفق شد قسمتی از این گنجینه را بدست آورد و به موزه تهران منتقل کند . رمان گیرشمن در آخرین اظهار نظر خویش اشیاُ اخیر را متعلق به هنرمندان مادی می داند که از 606 تا 550 پیش از میلاد ناحیه محل اکتشاف جزو قلمرو حکومت آنان بوده است این گنجنه شامل اشیایی از قبیل یک سینه بند که با تصاویر حیوانات و موجودات افسانه ای زیست یافته و این حیوانات به طرف درخت زندگی که در وسط قرار دارد حرکت می کنند ، یک دست بند مردانه ،یک غلاف خنجر ،یک گردن بند که از سرهای حیوانات تشکیل شده و روی آن منبت کاری شده ،ظروف ،گوشواره ها و اشیاُ تزیینی از طلا و نقره که اوج هنر آن دوران را یاد آور میشود .

تجاوزهای پی در پی بیگانگان به کرمانشاه ایران
پس از اسلام و حمله اعراب به کرمانشاه شهر به کلی ویران شد و دیگر آبادی گذشته و شکوه باستانی اش را بازنیافت . هارون الرشید به کرمانشاه توجه داشت . ان فضلان در سال 309 هجری قمری از طرف مقتدر به ماموریت کرمانشاه رفت و شرح سفرش را در سفرنامه خود نوشته است . مسعر ابن مهلهل در قرن چهارم از کاخهای باستانی شاهان ایران در کرمانشاه دیدن کرد و شرح ویران کردن آن توسط اعراب را نوشته است . اعراب نام کرمانشاه را به قرمسین-قرماشین تغییر دادند . ابن حوقل و اصطخری جغرافی دانان مشهور از کرمانشاه به عنوان شهری زیبا که آب فراوان و بناهای باستانی زیادی در خود دارد نام برده اند . مقدسی در کتاب احسن التقاسیم نوشته است : کرمانشاهان - همدان - ری و اصفهان از شهرهای زیبای ایران است و عضدوالدوله شهریار مشهور دیلمی نیز در آنجا قصری با شکوه بنا کرده است .
پس از اسلام سلسله های کوچکی بر کرمانشاه به صورت موقت حکومت کردند زیرا امپراتوری کهن ایران درهم شکسته بود و هر گوشه ای به صورت محلی اداره می شد که زیر نظر اعراب قرار داشت . در قرن چهارم سلسله حسنویه به مدت 50 سال حکومت کردند و قلعه بزرگ سرماج را در مجاورت دینور بنا کردند . جانشینان حسنویه بر اثر اختلافات داخلی حکومت محلی شان را ریشه کن کردند . در سال 441 ه ق سلطان طغرل سلجوقی صد هزار سپاه برای تسخیر قلعه مذکور فرستاد . پس از آن آل ابی الشوک در نزدیکی زهاب کنونی حکمرانی محلی کردند . در سال 438 مهلهل ابن محمد عناز شهر کرمانشاه را فتح کرد . لشگر کشی ها اعراب و نوادگانشان به صورت دهها بار تکرار شد و به مرور زمان آن شکوه و عظمت باستانی اش که شاهنشاهان ایران به آن داده بودند از دست داد . در قرن ششم سلطان سنجر سلجوقی کرمانشاه را در حوزه حکمرانی خود قرار داد و برادر زاده اش سلیمان شاه را شاه آنجا کرد . در قرن هفتم پس از حمله مغولها به ایران باردگیر ویران شد و آسیبهای بسیاری دید . سپاه وحشی - متحجر و بربر هلاکوکه که برای فتح بغداد می رفت کرمانشاه را نیز ویرانه کرد . در قرن هشتم سپاه امیر تیمور به کرمانشاه یورش آورد . در کتاب نزهه القلوب آمده است : کرمانشاه دهی است که طاق شبدیز ( بستان ) در آن قرار دارد و دارای قدمت است . همدان نیز در مجاورت آن است و جزوی از قلمروی علی شکر محسوب می شود . در قرن نهم و اوایل قرن دهم کرمانشاه مورد یورش سپاه ترکان عثمانی قرار گرفت و در کتبشان آورده اند هرسین و ماهدشت حکومت دارد ولی کرمانشاه ویران گشته است . در اوایل قرن یازدهم کرمانشاه به نام مزرعه ای معروف میگردد. در نیمه قرن دوم عمران و آبادی را مردم از سر میگرند و فرماندار آنجا شیخ علیخان زنگنه در روزگار شاه عباس صفوی عمران بسیاری برای کرمانشاه به ارمغان می آورد . متاسفانه کرمانشاه بدلیل نزدیکی اش با امپراتوری متوحش عثمانی چندین بار ویران شد ولی نادرشاه بزرگ برای مقابله با آنان توجه بسیاری را به این شهر داشت . به فرمان نادر قلعه های قدیمی شهر ویران شد و بناهای بزرگ و جدیدی ساخته شد خرابه های بنای نادری نیز هنوز مشهود است . دولت قاجار نیز خدماتی را برای کرمانشاه به ارمغان آوردند . فتحلیشاه قاجار برای کوتاه کردن دست عثمانیان در سال 1221 ه ق فرزند خود محمد علی میرزایی دولتشاه را برای سرکوب تجاوزات عثمانی مامور کرد . وی این شهر را پایتخت خود قرار داد و بناهای دیوانخان و حمامها و مساجد و . . . بسیاری را ساخت . فرزند دولتشاه بستان السیاحه 25 سال حاکم کرمانشاه بود و در راه آبادانی شهر کوشش نمود . بنای بازار مسقف فعلی و مسجد عمادالدوله یادگاری اوست . جنگ جهانی اول هرچند صدماتی به کرمانشاه و حتی کتیبه جهانی بیستون وارد کرد ولی اهمیت و موقعیت سوق الجیشی این منطقه را نمایان کرد .

کرمانشاه و احترام شاهان بزرگ ایران به آن
مورخان در دامنه کوه طاق بستان از شهری باستانی به نام گبادنه نام آورده اند . در روزگار ساسانیان شاهنشاهان ایران توجه بسیاری برای کرمانشاه قائل بودند و کرمانشاه شبه پایتخت امپراتوری ایران به حساب می آمده است . در پیش از ساسانیان هم هخامنشیان احترام خاصی برای این شهر باستانی آریایی قائل بوده اند . تمامی آثاری که دهها شاهنشاه ایران محل آن را در کرمانشاه انتخاب نموده اند حکایت از این جریان دارد . پادشاهان ماد ( بیستون ) - داریوش بزرگ ( بیستون ) - شاه گودرز ( بیستون ) - بلاش اشکانی (بیستون ) - میترادات دوم اشکانی ( بیستون ) - خسرو پرویز ساسانی و اسب شبدیزش ( طاق بستان ) - اردشیر دوم ساسانی ( طاق بستان ) - یزدگرد ساسانی ( طاق گرا و قلعه یزدگرد در کوههای زیبای دالاهو ) - قباد اول ساسانی ( طاق بستان ) پادشاهان امپراتوری اشکانی ( معبد بزرگ آناهیتا کنگاور ) و . . . همگی مشهور ترین آثار ایران است که در کرمانشاهان قرار دارد . جدای از آنکه شکارگاهای بسیاری از شاهان ایران نیز در این سرزمین بوده است . در کتب اسلامی به کرات آمده است که شاه خسرو انوشیروان دادگر دراطراف طاق بستان قصرهای باشکوهی بنا کرده است که از امپراتور چین و قیصر روم در آنجا پذیرایی میکرده است . خسرو پروزیز نیز در این منطقه باغ ییلاغی بزرگی بنا نمود که به باغ قصور و عمارت عالیه نام گرفته بود . داریوش بزرگ شاهنشاه مقتدر جهان آن روزگار علاوه بر آثار جهانی اش در بیستون جاده ای بین المللی از بابل به نینوا و سارد و کرمانشاه به همدان ایجاد کرد که بسیار دارای اهمیت در آن روزگار بوده است . باقی مانده این جاده هنوز مشهود می باشد .
آثار ماندگار و تاریخی کرمانشاهان





مربوط به دوران
محل بنا
نوع بنا
شماره ثبت
نام بنا
ردیف
هخامنشی
بیستون
اثر قدیمی
26
محل بغستان قدیم
1
ساسانی
بیستون
آثار کاخ سنگی
27
تخت شاهزاده شیرین
2
اشکانی - پارتی
کنگاور
معبد و کاخ
31
معبد آناهیتا
3
ساسانی
قصر شیرین
کاخ
32
کاخ ساسانی
4
ساسانی
قصبه سر پل ذهاب
طاق سنگی
33
طاق گرا
5
ساسانی
طاق بستان
غار و نقش برجسته
34
طاق بستان
6
ساسانی
اطراف طاق بستان
شهر قدیم
35
محل گامبادنه قدیم
7
هخامنشی
بیستون
کتیبه و نقش برجسته
70
نقوش جهانی بیستون
8
مادی
صحنه
دخمه
148
دخمه دربند
9
2800 ق م
سر پل ذهاب
نقش برجسته
149
نقش آنوبانی نی
10
ساسانی
سر پل ذهاب
آتشکده
150
چهار طاقی
11
اشکانی - پارتی
سر پل ذهاب
طاق
151
طاق اشکانی
12
مادی
اطرف سر پل ذهاب
حجاری در کوه
152
دکان داود
13
ساسانی
طاق بستان
نقش برجسته
172
طاق بستان
14
مادی
سر پل ذهاب
حجاری در کوه
304
اطاق فرهاد
15
پیش از تاریخ
شیخ خان
حجاری در کوه
305
حجاری شیخ خان
16
ساسانی
هرسین
آثار قدیمی
326
کاخ شاهنشاه شاهپور
17
ساسانی
سر پل ذهاب
قلعه
562
قلعه شاهنشاه یزدگرد
18
ساسانی
سر پل ذهاب
آثار قدیمی
563
محل گچ گنبد
19
صفوی
بیستون
پل
765
پل بیستون
20
تیموری
سنقر
بقعه
767
بقعه مالک
21
عصر حجر
قصر شیرین
غار
831
مغاره تپانی
22
ساسانی
سر پل ذهاب
قلعه
833
قلعه گبری
23
پیش از تاریخ
قصر شیرین
قلعه
837
قلاع سومار
24
صفویه
غرب
کاروانسرا
840
کاروانسرای شاه عباسی
25
پیش از تاریخ
غرب
قلعه
842
قلعه ژیان
26
ساسانی
قصر شیرین
قلعه
845
قلعه گوری
27
عیلامی
اورامانات
کتیبه و نقوش برجسته
849
نقش برجسته و کتیبه میخی اورامانات
28
صفوی
ماهی دشت
کاروانسرا
856
رباط شاه عباسی
29
صفوی
ماهی دشت
پل
857
پل قدیمی
30
-
ریجاب قصر شیرین
بقعه و بنا
1015
بقعه بابایادگار
31
-
شمال غربی
بقعه
1054
بقعه اویس القرن
32


کوههای کرمانشاهان


کوه جهانی بیستون : واقع در شمال غربی کرمانشاه که به دلیل قرار گرفتن کتیبه جهانی داریوش بزرگ به یکی از مناطق باستانی مشهور جهان تبدیل شده است . آثار باستانی بسیاری از دوره های ماد - هخامنشی - اشکانی - ساسانی و کتیبه فرهاد کوه کن که برای شیرین کنده است نیز در آنجا موجود می باشد
کوه سفید : واقع در شمال کرمانشاهان با ارتفاع 1410 متر
کوه شاهواز مشرق : از دهستانهای روانسروجوانرود پاوه گذشته و دماغه غربی آن به رودخانه سیروان منتهی می شود ارتفاع آن در حدود 3370 متر بالاتر از سطح دریا می باشد
کوه تخت : دنباله کوه شاهو می باشد در همان خط سیر می باشد بلند ترین قله آن 2985 متر ارتفاع دارد
کوه آتشکده یا آتشگاه : رشته کوهی است که از کوه شاهو جدا گشته و از مغرب آبادی شمشیر می گذرد و در جهت شمال غربی امتداد دارد و به رودخانه سیروان منتهی می شود . ارتفاع بلند ترین قله آن در حدود 2462 متر می باشد که به دلیل قرار گرفتن آتشکده های باستانی در آن در روزگارهای پیشین چنین نامی بر روی آن گذاشته شده است
کوه گزن : دنباله کوه آتشکده می باشد و در غرب رودخانه سیروان مرتفع میگردد . ارتفاع آن در حدود 2398 متر می باشد
کوه کمرزرد : ارتفاع 2273 متر
کوه هزارخانی پاین و بالا : ارتفاع 3420 متر
کوه دالاخانی : ارتفاع 3126 متر
کوه بدر : ارتفاع 3265 متر
کوه سیردوله : ارتفاع 2485 متر
کوه پنجه علی : ارتفاع 2883 متر
کوه شنالی سردره : ارتفاع 2757 متر
گوه گر : ارتفاع 2420 متر

مرکبات و محصولات کرمانشاهان
استان حاصلخیز و پربار کرمانشاه در بسیاری میوه جات غنی می باشد : سیب - انگور - بادام - گردو - فندق - خرما - انجیر - انار - توت و شاه توت - زرد آلو - شلیل - شفت آلو - هلو - آلو و گوجه فرنگی - گیلاس و آلبالو - خیار - خرمالو - گلابی - توتون و تنباکو - طالبی - گرمک - هندوانه و خربزه - کدو - بادمجان - سیب زمینی - سیر - شلغم - هویج - اسفناج - کاهو - کرفس - جعفری و تره

نوروز و آتش افکنی مردم کرمانشاه
نزدیکی بسیاری بین مراسمها و رسومات کرمانشاه و کردستان دیده می شود . مردمان شهر به جشنهای باستانی ایران اهمیت خاصی می دهند . نوروز - چهارشنبه سوری - سیزده بدر و . . .برای مردمان دارای اهمیت بسیاری است . ایل جوانمرد - اورامان لهون مراسمشان با مردم کردستان تقریبا یکی است . مراسم عروسی مردم در حدود بیست شب ادامه داشته است که با ساز و دهل و رقص های زیبای دسته جمعی کردی همراه بوده است . ایل گوران برای عید خاونکار احترام زیادی قائل هستند . عید خاونکار در اثر اختلافات خانودگی سلطان اسحق که 12 ساله بود به اتفاق بنی آئین داود و پیر موسی با برادرش قادر شاه نزاع کرده و آنها مجبور می شوند از برزنجه عراق به محل سکونت خود در اورامان لهون حرکت کنند . برادرش با عده زیادی او را تعقیب نموده و پس از سه روز درگیری سلطان فاتح می شود و در گردنه شوشمی استراحت میکنند . پیرزنی که ناظر این دریگری سه روزه بوده است برای آنان یک من برنج و یک خروس می آورد . این سه روز درگیری را ایل گوران روزه می گیرند و شب چهارم عید شان محسوب می شود . همچنین نوروز را بسیاری در کرمانشاه به جشن جمشیدی خطاب میکنند . در منطقه گوران اسلام شهر یا شاه آباد غرب مردمان به باورهای علی اللهی اعتقاد دارند و نوروز را در کنار مراسمهای مذهبی شان سیار محترم می شمارند . رقص و پایکوبی بخشی جدانشدی از مراسمهای جشن این منطقه است مراسم قاشق زنی و بوته جمع کردن و شال گره زنی یا شال اندازی و . . . مراسم های همیشگی است .
در ایل سنجابی در روزهای نوروز در پشت بامهای خود به احترام زرتشت و آئین ایران باستان آتشهای بسیاری را روشن می کنند و باور دارند آتش مایه پاکی و برکت و نور خداوند است . در ایل هل کیش بان شال اندازی تا نیمه های شب ادامه دارد افراد خانواده پلو آن شب بسیار می خورند و برای روز دیگر نگهداری میکنند . این کار برای این است که سال جدید برایشان پربرکت باشد . سفره نوروزی را با شکوه بسیار در کنار نان برنجی - ماست - گندم و تخم مرغ مهیا می کنند . اهالی خانه با لباسهای نو در خانه هستند و باور دارند فره وشی ( روان نیاکانشان ) نیکانشان در نوروز شاهد رفتار و نوع پوشش آنهاست . مردان شهر با شلیک گلوله در ساعت تحویل سال شادمانی خود را از آغاز سال جدید ابراز میکنند . پس از تحویل سال مردم برای دیدن یکدیگر به خانه همدیگر می روند . خانه سید شهر معمولا در اولویت است . همان شب پولی به نام ته کیسه به عنوان نماد برکت از بزرگان میگیرند . پس از خانه سید به خانه کسانی می روند که عزا دار بوده اند و جهت ادای احترام به آنان به خانه آنان می روند و در نهایت بزرگان و بستگانشان . معمولا تخم مرغهایی برای عیدی به افراد خانواده های یکدیگر می دهند . گروهی از مردم 2 روز پس از نوروز باستانی به منطقه بابایادگار در 48 کیلومتری شمال شرقی کرند می روند . مراسمی سنتی و باستانی را در بابایادگار اجرا می کنند که همراه با تبنور ساز باستانی ایران همراه است . شعرهایی مذهبی یا ملی در کنار آن خوانده می شود . پیر آنجا مراسم را با سازهای تنبور و باربط و ستار و تار همراهی میکند و سروده را می خواند .
در ایل کلهر مردم برای نوروز و سیزده بدر احترام زیادی میگذارند . آتش افرزوی که نشان ملی ایرانیان است یکی از بخشهای این مراسم است . مراسم ازدواج در این ایل به این شرح است که پسر وقتی دختری را پسندید بزرگانش را برای مذاکره به خانه دختر می فرستد . پسر دو روز قبل از عقد مخارج نامزدی و شال و ترمه به خانه دختر می فرستد و سپس عده ای با ساز و دهل به خانه عروس می روند و ناهار و شام صرف میکنند و انگشتر را در دست عروس کرده و شال را بر سر عروس می بندند . بسیاری عروس را سوار بر اسبی میکنند و با ساز و آواز وی را همراهی میکنند .


ایل های کهن کرمانشاه
ایل جوانمرد ( 5 طایفه ) ییلاق و قشلاق جوانرود - انجیرک ششمیر - تایچوری
اورامان لهون ییلاق و قشلاق پاوه می باشد
سنقر کلیائی با 5 طایفه
احمدوند با 6 طایفه : میان دربند - کوه بلوچ ییلاق - امامزاده حسن - گچ - نفت شاه قشلاق میکنند
ثلاث با 3 طایفه : دولت آباد - پی نهر - میر آباد یلاق - پاویسی - ازکله - خان آشور قشلاق آنهاست
گوران قلی خان با 5 طایفه - پالان - والاهو بیله هو کهواره ییلاق - قلعه زنجیر - میر عصار - جیگران قشلاق آنهاست
سنجابی با 15 طایفه : دشت سنجابی جلیلوند - هرزه - سیمینوند ییلاق - منکاب کهنه - نفت شهر - قلعه وهاب قشلاق این ایل است
کلهر با 2 طیفه : اسلام آباد تاکواوزکدک ییلاق - نفت شهر تا سومار قصر شیرین قشلاق آنهاست
هلیلان وزردلان با 7 طایفه
پشتکوه با 7 طایفه : بلوط سان - ششدار- ایلاچوار - سرآب سالان - مهران - کلازران - چشمه برین - قره شاه - نوروز آباد ییلاق - پشتکوه - صمن پول مرز - بلاله مرز سومار - ابهر بدر - چمن بوئی - بدره مهران - اربند - بیدانه - آباد قشلاق این ایل است .

اورامانات یا هورامانات یا پاوه منطقه رویایی و آریایی دست نخورده
شهری کوهستانی در شمال کرمانشاه و جنوب کردستان که بخشهای مشترکی با کردستان عراق و کردستان ایران و کرمانشاه دارد . در سال 1338 شهر رسما ثبت شد و فرمانداری برای آن تاسیس گردید . از این جهن پاوه میگویند زیرا نام سردار یزدگرد سوم ساسانی بوده و قلعه دژ وپاسگه هنوز آثارش در اورامانات باقی است . مردم این شهر بنا بر گفته تاریخ نگاران بدلیل موقعیت خاص جغرافیایی اش که در ارتفاعات قرار دارد آداب و رسوم کهن آریایی ایرانشان را حفظ کرده اند ولی در صدر اسلام نبردهایی با سپاه اسلام سعد وقاص داشته اند که ثبت شده است . آتشکده های کهن ایرانی هنوز در ارتفاعات اورامان دیده می شود . مردم شهر بیشتر از دوفرقه نقشبندی و قادری هستند . خانه های شهر بیشتر از سنگ است . اورامانات دارای صنایع دستی بسیاری است . گلیم - جاجیم - گیوه های مخصوص و . . . که در کمتر نقاطی دیده می شود . زبان اصیل ایرانی اوستایی به شکل بسیار زیبا در این منطقه رایج است و در مجموع هویت ایرانی در این شهر دست نخورده باقی مانده است .